PHANH KHÍ NÉN LÀ GÌ? CẤU TẠO VÀ CÁCH CHỈNH PHANH KHÍ NÉN XE TẢI

Phanh khí nén (air brake) là một trong những hệ thống phanh quan trọng và phổ biến nhất trên các dòng xe tải hạng nặng, xe đầu kéo, xe ben, xe buýt hiện nay. Với khả năng tạo lực phanh lớn và hoạt động ổn định trong nhiều điều kiện, phanh hơi đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo an toàn giao thông. Trong bài viết này, Xe tải Ning Việt Nam sẽ giúp bạn hiểu rõ: Phanh khí nén là gì, cấu tạo ra sao và cách chỉnh phanh hơi xe tải như thế nào cho chuẩn. Cùng tìm hiểu ngay nhé! 🚚💨

 Phanh khí nén là gì?

Phanh khí nén, hay còn gọi là phanh hơi, là hệ thống phanh sử dụng áp suất khí nén để điều khiển và kích hoạt lực phanh. Khi người điều khiển đạp phanh, khí nén được dẫn tới các bầu phanh ở bánh xe, tạo lực ép lên guốc phanh và giúp xe giảm tốc hoặc dừng lại. Đây là hệ thống phanh an toàn, hiệu quả, và thường được trang bị trên các dòng xe tải có trọng tải lớn.

🔗 Xem thêm: Xe tải Chiến Thắng WAW 3.5 tấn trường lái – lựa chọn hoàn hảo cho học viên

 Phân loại phanh khí nén

Hiện nay, hệ thống phanh hơi xe tải được chia thành hai loại chính dựa trên thiết kế mạch dẫn khí:

Phanh khí nén 1 dòng

Chỉ sử dụng một mạch dẫn khí từ máy nén đến các bầu phanh. Loại này có cấu tạo đơn giản nhưng độ an toàn thấp – nếu có sự cố ở một vị trí, cả hệ thống có thể mất tác dụng.

 Phanh khí nén 2 dòng

Có hai mạch dẫn khí riêng biệt, mỗi mạch hoạt động độc lập. Khi một mạch gặp trục trặc, mạch còn lại vẫn hoạt động, giảm nguy cơ mất phanh đột ngột. Đây là hệ thống phanh tiêu chuẩn hiện nay trên hầu hết các dòng xe tải mới.

Cấu tạo hệ thống phanh khí nén xe tải

Hệ thống phanh khí nén gồm nhiều bộ phận hoạt động đồng bộ với nhau. Dưới đây là các thành phần quan trọng nhất:

• Máy nén khí: Đặt phía trên động cơ, nén khí và đưa vào bình chứa.

• Bình chứa khí nén: Dự trữ khí nén cho hệ thống, đủ dùng cho 5 lần phanh liên tục.

• Van điều khiển áp suất: Tự động điều chỉnh và bảo vệ hệ thống khỏi áp suất cao.

• Van chia hơi, van phanh chính: Điều phối khí nén đến các bầu phanh.

• Bầu phanh, lốc kê, cam phanh chữ S, guốc phanh: Các bộ phận trực tiếp tạo ra lực phanh.

• Đòn điều chỉnh khe hở má phanh, lò xo hồi vị, má phanh…

• Van an toàn, đồng hồ báo áp, lọc khí nén: Hỗ trợ kiểm soát, vận hành và bảo vệ hệ thống.

👉 Xem thêm: Xe ben Chiến Thắng 4.95 tấn 2 cầu dầu – phanh hơi mạnh mẽ, bền bỉ

Nguyên lý hoạt động của phanh khí nén

Khi đạp phanh:

• Khí nén từ bình chứa được đưa đến bầu phanh.

• Bầu phanh đẩy guốc phanh ép vào tang trống.

• Ma sát giữa má phanh và tăng bua giúp giảm tốc độ bánh xe.

Khi nhả phanh:

• Van khí nén đóng, khí trong bầu phanh được xả ra ngoài.

• Lò xo hồi vị kéo guốc phanh trở lại vị trí ban đầu.

• Bánh xe quay bình thường trở lại.

Ưu và nhược điểm của phanh khí nén

Ưu điểm:

• Tạo lực phanh lớn, đặc biệt với xe tải nặng.

• Không bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ, độ ẩm.

• Dễ bảo dưỡng, sửa chữa.

Nhược điểm:

• Khối lượng hệ thống lớn → tăng trọng xe.

• Độ trễ phản hồi cao hơn so với phanh thủy lực.

So sánh phanh khí nén và phanh thủy lực

Để đảm bảo hệ thống phanh khí nén hoạt động hiệu quả, cần kiểm tra và điều chỉnh định kỳ:

1. Kiểm tra áp suất khí nén: Phải đạt từ 8 – 10 bar.

2. Kiểm tra khe hở má phanh: Dao động từ 0.2 – 0.3mm.

3. Kiểm tra hành trình bàn đạp: Khoảng 20 – 30mm.

4. Kiểm tra độ đồng đều lực phanh bằng thiết bị chuyên dụng.

5. Thay thế má phanh nếu mòn dưới 2mm.

 Xem thêm: Các dòng xe tải hiện đại như Veam Truckmate T25 đã trang bị sẵn phanh ABS, EBD giúp nâng cao độ an toàn vượt trội.

Kiểm tra & bảo dưỡng phanh khí nén định kỳ

Để tránh mất phanh đột ngột, người dùng cần:

• Kiểm tra hệ thống phanh hơi theo chu kỳ khuyến cáo.

• Bảo dưỡng van, bình hơi, bầu phanh thường xuyên.

• Thay thế má phanh, guốc phanh khi có dấu hiệu mòn.

Xe tải Ning Việt Nam – Đồng hành cùng bạn trên mọi cung đường!

Xem thêm :

Gia Hạn Đăng Kiểm Xe Tải: Hướng Dẫn Đầy Đủ Từ A–Z Dành Cho Tài Xế

Tiêu Chí Chọn 1 chiếc Xe Tải Phù Hợp: Hướng Dẫn Chi Tiết