Trong bất kỳ phương tiện vận tải nào, hệ thống phanh xe tải là một trong những bộ phận quan trọng bậc nhất, quyết định đến khả năng kiểm soát xe và đảm bảo an toàn tuyệt đối trong quá trình vận hành. Đặc biệt với xe tải – loại phương tiện thường xuyên chở hàng hóa nặng và di chuyển trên các cung đường dài, phức tạp – thì hệ thống phanh lại càng cần được chú trọng hơn bao giờ hết.

Vậy hệ thống phanh xe tải có cấu tạo như thế nào? Nguyên lý hoạt động ra sao? Khi nào cần thay thế, bảo dưỡng? Hãy cùng Xe tải Ning Việt Nam tìm hiểu tất tần tật trong bài viết dưới đây nhé! 👇

 1. Cấu tạo hệ thống phanh xe tải gồm những gì?

Một hệ thống phanh xe tải tiêu chuẩn thường bao gồm 5 bộ phận chính, cùng hoạt động nhịp nhàng để giúp chiếc xe có thể giảm tốc hoặc dừng lại an toàn:

1. Bàn đạp phanh (chân phanh): Nơi tiếp nhận lực tác động từ người lái.

2. Bầu trợ lực (servo phanh): Tăng lực phanh từ bàn đạp lên hệ thống.

3. Bơm tổng phanh: Đóng vai trò đẩy dầu hoặc khí nén đến các xi-lanh bánh xe.

4. Dẫn động phanh (ống dẫn dầu hoặc khí): Vận chuyển áp lực đến từng cụm phanh.

5. Cụm phanh bánh xe: Gồm má phanh, đĩa phanh hoặc trống phanh, tạo ma sát để dừng bánh xe.

Tùy theo từng loại xe tải (tải trọng nhẹ, trung bình hay nặng) mà hệ thống phanh có thể dùng phanh dầu thủy lực, phanh khí nén (phanh hơi), hoặc kết hợp cả hai. Trong các dòng xe ben, xe tải nặng hiện nay, hệ thống phanh khí nén là phổ biến nhất vì có khả năng tạo lực phanh lớn, ổn định và an toàn khi vận hành tải nặng, leo đèo – xuống dốc.

2. Nguyên lý hoạt động của hệ thống phanh xe tải

Hiểu một cách đơn giản, nguyên lý hoạt động của hệ thống phanh xe tải gồm các bước sau:

🔹 Khi người lái đạp phanh → áp suất (dầu hoặc khí) được sinh ra → truyền qua đường ống → đến các xilanh bánh xe → ép má phanh sát vào đĩa/trống → tạo ra ma sát → xe giảm tốc độ hoặc dừng hẳn.

Riêng ở phanh khí nén, khí nén được nén từ máy nén khí, chứa trong bình chứa khí. Khi đạp phanh, van điều khiển mở, dẫn khí nén đến buồng phanh → đẩy piston ép má phanh vào trống → sinh ra lực ma sát.

Điểm đặc biệt của hệ thống phanh khí nén là tính năng an toàn cao: nếu áp suất khí thấp, phanh tự động kích hoạt để xe không tiếp tục di chuyển, hạn chế nguy cơ tai nạn.

3. Các loại hệ thống phanh xe tải phổ biến

Hiện nay, có 3 loại hệ thống phanh phổ biến được sử dụng trên xe tải:

a) Phanh thủy lực (phanh dầu)

• Thường dùng trên xe tải nhẹ (dưới 3.5 tấn).

• Ưu điểm: cấu tạo đơn giản, dễ bảo dưỡng.

• Nhược điểm: lực phanh hạn chế khi tải nặng.

b) Phanh khí nén (phanh hơi)

• Dùng trên xe tải trung – xe tải nặng, xe ben, xe đầu kéo.

• Ưu điểm: lực phanh mạnh, ổn định, an toàn khi chở hàng nặng, đổ đèo.

• Nhược điểm: cấu tạo phức tạp, cần kiểm tra kỹ khí nén thường xuyên.

c) Phanh kết hợp (thủy lực – khí nén)

• Áp dụng trên một số xe tải tầm trung, sử dụng phanh thủy lực có trợ lực khí nén.

• Mang lại hiệu quả phanh tốt hơn so với chỉ dùng dầu.

4. Các lỗi thường gặp trong hệ thống phanh xe tải

Trong quá trình vận hành, hệ thống phanh xe tải có thể gặp một số lỗi nghiêm trọng như:

• Phanh bị bó cứng: Do má phanh mòn không đều, xilanh phanh hỏng.

• Phanh không ăn hoặc ăn ít: Có thể do thiếu dầu, rò rỉ khí nén, hỏng bầu trợ lực hoặc má phanh quá mòn.

• Phanh kêu rít: Má phanh mòn sát kim loại hoặc có dị vật.

• Xe bị lệch khi phanh: Lực phanh không đồng đều ở các bánh.

• Đèn báo phanh sáng liên tục: Cảnh báo hỏng hóc trong hệ thống điều khiển phanh hoặc thiếu áp suất.

🧯 Những lỗi này nếu không khắc phục kịp thời sẽ gây mất an toàn nghiêm trọng khi vận hành xe, đặc biệt trên các tuyến đường đèo dốc hoặc đường trơn trượt.

5. Khi nào nên thay thế và bảo dưỡng hệ thống phanh?

Việc bảo trì, kiểm tra và thay thế hệ thống phanh xe tải cần được thực hiện định kỳ để đảm bảo độ an toàn cao nhất. Một số mốc và dấu hiệu cần lưu ý:

• 👣 Thay má phanh: Khoảng mỗi 20.000 – 40.000 km tùy điều kiện vận hành.

• 🔍 Kiểm tra đĩa phanh, trống phanh: Nếu bị cong, mòn không đều, xuất hiện vết nứt.

• 💧 Thay dầu phanh (với hệ thống phanh thủy lực): 1 năm/lần hoặc mỗi 20.000 km.

• 📉 Thay bộ bầu trợ lực hoặc ống dẫn: Nếu có hiện tượng rò rỉ khí, kêu lạ, phanh yếu.

💡 Mẹo nhỏ: Luôn kiểm tra tình trạng phanh trước mỗi chuyến đi dài, đặc biệt khi chở hàng nặng, đi đường đèo hoặc trong điều kiện thời tiết xấu.

6. Mua xe tải được tranh bị hệ thống phanh tốt chính hãng ở đâu?

Nếu bạn đang cần mua xe tải trang bị hệ thống phanh tốt thì Xe tải Ning Việt Nam chính là địa chỉ uy tín hàng đầu:

✅ Thương hiệu uy tín: Chiến Thắng, Trường Giang, TMT, Hoa Mai,…
✅ Thiết kế khung gầm cứng cáp, phù hợp với địa hình Việt Nam
✅ Đầy đủ tải trọng từ 990kg đến trên 20 tấn
✅ Được kiểm định chất lượng khung gầm nghiêm ngặt trước khi bàn giao

7. Kết luận: Đừng xem nhẹ hệ thống phanh!

Hệ thống phanh xe tải là “lá chắn cuối cùng” giúp ngăn ngừa tai nạn và bảo vệ an toàn cho tài xế, hàng hóa và cả những người tham gia giao thông khác. Việc chủ động kiểm tra, bảo dưỡng, sử dụng đúng cách và thay thế phụ tùng kịp thời sẽ giúp bạn yên tâm hơn trong từng hành trình.

👉 Đừng quên lưu lại bài viết này và ghé thăm Xe tải Ning Việt Nam để cập nhật thêm nhiều kiến thức hữu ích về xe tải và phụ tùng xe tải nhé!

An toàn là trên hết – đừng đánh đổi bằng sự chủ quan! 🚛🛑

Xem thêm:

XE BEN CHIẾN THẮNG 4.95 TẤN 2 CẦU DẦU

Xe tải Chiến Thắng 6T8– Xe tải 2 cầu siêu bền, mạnh mẽ, sẵn sàng cho mọi cung đường